Van kleine reparaties tot het maken van je eigen schakelingen, je zult als modelbouwer moeten leren solderen. Gelukkig is de basis van het solderen niet heel moeilijk en snel aan te leren. We geven je een aantal soldeer tips zodat je snel een goede start kunt maken!
Wat is solderen?
Solderen is het verbinden van metalen door middel van soldeer. Soldeer is een legering die bestaat uit een combinatie van bijvoorbeeld lood (ondertussen verboden), koper, tin en zilver. Soldeer heeft een lager smeltpunt dan de metalen die je gaat verbinden. Op het moment dat het soldeer afkoelt ontstaat vervolgens een vaste verbinding tussen de twee metalen.
Wat is een goede soldeertemperatuur?
Een normale soldeer temperatuur ligt tussen de 325 en 375 °C. De temperatuur voor solderen verschilt naargelang de samenstelling van het soldeer dat je gebruikt. Als je een legering van zilver en tin gebruikt zul je een hogere temperatuur nodig hebben dan bij de lood en tin. Wanneer we solderen met een temperatuur tot 450 °C. spreken we van zacht solderen.
Enkele tips om de temperatuur te controleren:
- zorg ervoor dat het soldeer netjes vanzelf uitloopt als je er wat soldeer tegen aan houdt
- als je soldeerbout te warm is zul je zien dat het soldeer meteen mat van kleur wordt door oxidatie. Het soldeer moet altijd netjes blijven glimmen
Leren solderen
Het is een goed idee om eerst een paar keer te oefenen voor je met iets kostbaars aan de slag gaat. Het foutief solderen kan zorgen voor blijvende schade, ongelukken of lelijke restjes aan je model. Verzamel in de schuur wat oud ijzer, bijvoorbeeld boutjes, moertjes,… en zorg voor een goed geventileerde, veilige, opgeruimde werkplek.
Hoe solderen
Er zijn eigenlijk een 3-tal stappen die je dient uit te voeren:
- reinigen
- verwarmen
- soldeer aanbrengen
Reinigen van de oppervlakken
Begin met het reinigen van de oppervlakken die je gaat solderen. Verwijder vetten, oxidatie en ander vuil voor een sterke verbinding. Eventueel kan je een schuurspons of mesje gebruiken om bijvoorbeeld oxidatie op de oppervlakken voorzichtig te verwijderen.
Verwarmen
Zorg dat je soldeerbout op temperatuur is voor je begint en verwarm beide materialen die je wilt solderen. Zorg ervoor dat je het complete contactoppervlak verwarmt waar je soldeer gaat aanbrengen en niet slechts het puntje.
Soldeer aanbrengen en solderen
Nu zowel de soldeerbout als materialen op temperatuur zijn kun je het soldeer voorzichtig aanbrengen op het materiaal, niet op je soldeerpunt. Het soldeer moet vanzelf over de materialen heen vloeien. Ga niet wrijven met je soldeerbout en houdt deze stil, laat het soldeer zich rustig verspreiden. Haal het soldeer en daarna de soldeerbout weg en wacht een aantal seconden tot het geheel is afgekoeld. Let er op dat je tijdens het afkoelen de soldering niet beweegt anders krijg je een minder sterke verbinding, een zogenoemde “geschrokken las”.
Let erop dat het verwarmen en soldeer aanbrengen niet langer dan enkele seconden duurt. Als je je materialen te lang verwarmt heb je kans op oxidatie en blijvende schade aan elektrische componenten. Gefeliciteerd! Je hebt zojuist een soldering gemaakt.
Soldeer tips
- zorg voor een goede soldeerbout en houder om deze in weg te leggen, let ook op de draad
- vertin je soldeerbout voor een betere warmte geleiding, laat een druppeltje soldeer smelten op de punt van je soldeerbout
- maak regelmatig de warme bout schoon door deze in een soepele veeg beweging over een nat sponsje te halen, gebruik nooit schuurpapier
- werk snel eenmaal je begint aan een soldeerverbinding, hierdoor krijgt de eventueel verbonden elektronica minder kans om te heet te worden
- oefen op een goed gesoldeerde verbinding, je herkent een dergelijke verbinding doordat het soldeer glanst
- pas op met de draad van je bout, zorg dat deze niet onverwacht tegen kan gaan werken
- maak gebruik van een soldeer hulpmiddelen zoals een ‘helpendehand’ deze heeft een loop en 2 krokodillenbekjes om makkelijker te kunnen werken
- een desoldeerpomp/zuiger of desoldeerdraad/de-soldeer litze/solder-wick is onmisbaar wanneer je een foute soldering maakt, hiermee kan je je soldeer weer netjes verwijderen
- zet je soldeerbout uit wanneer je deze een tijdje niet gebruikt om je bout te sparen
